گدازه‌های بازالتی الیگوسن شرق و جنوب‌شرق شاهرود: شاهدی بر جایگاه پشت‌کمانی حوضه الیگو-میوسن ایران مرکزی

نویسندگان

  • محمد برهمند دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
چکیده مقاله:

در بخش‌های شرقی و جنوب‌شرقی شاهرود، در میان مارن‌های قرمز رنگ ژیپس‌دار الیگوسن (معادل با سازند قرمز زیرین)، یک سری گدازه‌های بازالتی با ترکیب الیوین بازالت تا بازالت فوران کرده‌اند. این سنگ‌‌ها دارای بافت‌های میکرولیتی پورفیری، گلومروپورفیری و هیالوپورفیری هستند. کانی‌های اصلی آن‌ها شامل الیوین، پلاژیوکلاز و پیروکسن در الیوین بازالت‌ها، و پلاژیوکلاز و پیروکسن در بازالت‌ها هستند. این سنگ‌ها در نمودارهای تعیین سری ماگمایی در قلمرو سنگ‌های آلکالن قرار می‌گیرند. غنی‌شدگی از LREE و LILE و تهی‌شدگی از HREE به‌همراه نبود ناهنجاری منفی از Eu و HFSE و حضور ناهنجاری مثبت از Pb، Sr و Cs، ماهیت آلکالن ماگما و سرچشمه گرفتن آن از یک منبع گوشته غنی شده زیر لیتوسفر قاره‌ای را تأیید می‌کند. این سنگ‌ها در نمودارهای پتروژنتیک و تعیین محیط تکتونوماگمایی، در جایگاه بازالت‌های پشت‌کمانی (BABB) قرار می‌گیرند که از ذوب‌بخشی تقریباً 10 درصدی یک منبع گوشته‌ای گارنت لرزولیتی غنی‌شده به‌وجود آمده‌اند. این جایگاه، حاکی از وجود یک محیط کششی پشت‌کمانی اولیه نابالغ در زمان الیگوسن- میوسن، در حوضه پشت‌کمان ماگمایی ارومیه- دختر، در بخش‌های وسیعی از ایران مرکزی است که با رسوب‌گذاری نهشته‌های قاره‌ای (سازند قرمز زیرین)، دریایی کم عمق (سازند قم) و قاره‌ای (سازند قرمز فوقانی) و ماگماتیسم آلکالن بازیک با منشأ گوشته‌ای، همراه بوده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

گدازه های بازالتی الیگوسن شرق و جنوب شرق شاهرود: شاهدی بر جایگاه پشت کمانی حوضه الیگو-میوسن ایران مرکزی

در بخش های شرقی و جنوب شرقی شاهرود، در میان مارن های قرمز رنگ ژیپس دار الیگوسن (معادل با سازند قرمز زیرین)، یک سری گدازه های بازالتی با ترکیب الیوین بازالت تا بازالت فوران کرده اند. این سنگ ها دارای بافت های میکرولیتی پورفیری، گلومروپورفیری و هیالوپورفیری هستند. کانی های اصلی آن ها شامل الیوین، پلاژیوکلاز و پیروکسن در الیوین بازالت ها، و پلاژیوکلاز و پیروکسن در بازالت ها هستند. این سنگ ها در نم...

متن کامل

پترولوژی بازالت آلکالن تویره، شاهدی بر ولکانیسم الیگوسن درون صفحه قاره‌ای در شمال‌غرب خرد‌قاره شرق-ایران مرکزی، جنوب‌غرب جندق

در شمال‌غرب خرد‌قاره شرق-ایران مرکزی (CEIM) در جنوب‌غرب جندق، بازالت آلکالن تویره به سن الیگوسن با امتداد شمال‌غربی-جنوب‌شرقی تا شرقی-غربی رخنمون دارد. این آلکالی‌بازالت با بافت پورفیریتیک، پویی‌کیلیتیک و میکرولیتیک‌پورفیریتیک دارای کانی‌های اولیه الیوین (کریسولیت)، کلینوپیروکسن (دیوپسید-اوژیت)، پلاژیوکلاز (لابرادوریت) و اسپینل و کانی‌های ثانویه مگنتیت تیتان‌دار، سرپانتین و زئولیت است. این بازا...

متن کامل

تکامل ساختاری حوضه میوسن پیشین – پلیوسن پسین در ناحیه ساوه، حوضه رسوبی ایران مرکزی

در این مطالعه از خطوط لرزه‌ای، مشاهدات صحرایی و اطلاعات چاه اکتشافی به منظور بازسازی تاریخچه دگرریختی حوضه رسوبی ساوه در اواخر میوسن پیشین تا پلیوسن پسین بهره گرفته شده است. در این دوره زمانی، حدود 9-8 کیلومتر رسوبات سازند قرمز بالایی و واحد کنگلومرایی پلیوسن در محل مرکز حوضه ساوه نهشته شده‌اند. در اواخر میوسن پیشین- اوایل میوسن میانی (؟)، رسوب‌گذاری بخش زیرین سازند قرمز بالایی همزمان با عملکرد...

متن کامل

ماگماتیسم بازالتی پرمین البرز مرکزی: شاهدی بر حاشیه قاره‌ای غیرفعال جنوب پالئوتتیس

منطقه بررسی‌شده در البرز مرکزی (شمال‌خاوری بلده) واقع شده است. ماگماتیسم پرمین در این منطقه به‎صورت واحدی بازالتی میان سازند روته- نسن رخنمون دارد. از دیدگاه سنگ‎نگاری، سنگ‎های بازالتی از گروه پلاژیوکلاز- فیریک‌ها هستند و از دیدگاه زمین‎شیمیایی، سرشت آلکالن سدیک نشان می‌دهند. در الگوی عنصرهای خاکی نادر بهنجارشده به ترکیب کندریت، نسبت‌های (La/Sm)N از 95/1 تا 62/4، (Sm/Yb)N از 23/4 تا 45/5، (La/Y...

متن کامل

چینه‌نگاری سکانسی جغرافیای دیرینه سازند آسماری (الیگوسن ـ میوسن) در شمال خاوری حوضه دزفول و جنوب حوضه لرستان، جنوب باختر ایران

سازند آسماری یک واحد اساساً کربناته به سن الیگوسن- میوسن پیشین می‌باشد و یکی از مهم­ترین مخازن هیدروکربنی حوضه زاگرس را تشکیل می‌دهد. تغییرات رخساره‌ای این سازند که حاصل نوسانات سطح دریا و حرکات تکتونیکی می‌باشد، می‌تواند مناطقی مستعد برای تشکیل تله‌های چینه‌شناسی ایجاد کند. هدف از مطالعه حاضر بازسازی جغرافیای دیرینه سازند آسماری در شمال فرو‌رفتگی دزفول و جنوب خاوری حوضه دزفول می‌باشد. به این من...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 2  شماره 7

صفحات  77- 94

تاریخ انتشار 2011-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023